علاوه برمحبان اهل بیت که به صورت شخصی مجالسی را ایام محرم برپا میکنند ؛ میزبانی عمده مجالس روضه و سوگواری بر عهده هیاتهای عزاداری و مساجد است که قدمتی دیرینه دارندو توانسته اند بخش بزرگی از جامعه را همراه خود کنند.این ایام که زمینه جذب حداکثری جوانان و اقشار مختلف جامعه را به مجالس دینی و عزاداری فراهم کرده ، بهترین فرصت برای تبلیغ شعائر دینی و فرهنگی است و از همین روهم هست که این مجالس ومراسم اهمیتی دوچندان می یابندو میزبانان یعنی هیاتهای مذهبی باید بسیاری از مسایل را رعایت کنند تا از انحرافات احتمالی دور بوده و از فرصت طلایی این ماه نهایت بهره معنوی را نصیب مردم کنند.
درهمین راستا و برای بهتر برگزار شدن مراسم عزاداری و سوگواری بر شهدای کربلا و ادامه راهشان علماو بزرگان دین توصیه هایی به هیات های مذهبی داشته اند .
***توصیه‌های رهبرمعظم انقلاب
توصیه‌هایی که مقام معظم رهبری در مورد هیئات مذهبی مطرح می کنند، زیاد و متنوع است اما می‌توان آنها را به‌طور کلی در چند دسته طبقه‌بندی کرد:درباره‌ی فضای جلسات، حضرت آقا معتقدند که باید تلفیقی از عنصر «منطق» و «عاطفه» باشد. ایشان فرموده‌اند: «اولاً اساس حرکت عمومی تشیع علاوه بر منطق قوی بر عواطف بود. از روز اول تا امروز در کنار عقل، عشق حضور جدی داشت؛ برای همین هم حرکت تشیع نابود نشد یعنی از بین نرفت و الا باید صد مرتبه در امواج متلاطم سیاست‌های متعرض و عنان‌آلود نابود شده بود. منطق قوی است. یعنی صرف عواطف نیست، اما منطق تنها هم نیست. عواطف هم با آن درآمیخته است. این از آن‌جاهایی است که عقل و عشق با هم می‌سازد.»
ایشان در جلسه‌ای در جمع فعالان هیئت‌های رزمندگان اسلام درباره‌ی اهمیت و کارکرد منبر در هیئت فرمودند: هیئت‌های مذهبی باید کلاس درس باشد. یعنی این‌طور می فرمایند که اگر کسی ۱۰ جلسه یا یک دهه رفت پای منبری نشست، آخر دهه احساس کند یک مطلب را فهمیده است. مثلاً فهمیده باشد که خواص و عوام عاشورا چه کسانی بودند و چه موضوعاتی موجب شد تا عده‌ای در برابر امام معصوم علیه‌السلام قرار بگیرند و او را به شهادت برسانند. لذا ایشان در مورد بحث منبر می‌فرمایند که عزاداری را واقعاً به معنای حقیقی کلمه باید به صورت کلاس درس دربیاوریم.
«معرفت‌زایی» و «شناخت» باید از مهمترین کارکردهای هیئت باشد. رهبر انقلاب فرموده‌اند: «فهمیدن قضیه‌ی عاشورا فقط در تاریخ نیست، در هر زمانی باید دید عناصر تشکیل‌دهنده‌ی هویت یزیدی کجا پیدا می‌شود؟ آن‌گاه در مقابلش باید عناصر تشکیل دهنده‌ی هویت حسینی را به میدان آورد. منبر باید انسان‌ساز باشد، اندیشه‌ساز باشد. روضه و نوحه و سینه‌زنی باید فضا را از مسائل زنده‌ی حسینی، معرفت و آگاهی پر کند.»
راجع به مداحی به‌طورکلی نظر رهبر انقلاب این است که اگر محتوای شعر و نوع خواندن آن مداح هنرمندانه باشد بعضاً تأثیرش از دو یا سه منبر هم بیشتر است. بارها ایشان در صحبت‌های خود فرموده‌اند که مداح باعث «معرفت‌افزایی» به افراد می‌شود. ایشان مداحی را «جوشاندن چشمه‌های عواطف در دل‌ها» می‌دانند: «مداحی، معرفت‌افزائی است. مداحی، پراکندن معرفت و حکمت و امید و عقیده‌ی راسخ است. مداحی، جوشاندن چشمه‌های عواطف در دل‌ها است؛ با استفاده‌ی از هنر شعر، هنر آواز، هنر اجرا.»
راجع به بحث شعر، حضرت آقا می‌گویند شعری را قبول داریم و می‌گوییم که این شعر برای مجلس امام حسین علیه‌السلام خوب است که واجد چند خصوصیت باشد. فرموده‌اند شعر باید «محکم»، «قوی»، «خوش‌مضمون» و «قانع‌کننده» باشد: «شعر شما باید خوب، محکم، قوی، خوش مضمون و قانع‌کننده باشد. گاهی قصیده‌ای که شما می‌خوانید، به اندازه‌ی چند منبرِ یک منبریِ خوش بیان تأثیر می‌گذارد. گاهی یک بیت شعرِ بجا به قدر یک کتاب قیمت دارد. اینها آسان و مجانی به‌دست نمی‌آید. انسان باید زحمت بکشد، کار و تلاش کند، شعر خوب را بیابد، آن را حفظ کند و بخواند.»
درباره‌ی خصوصیت دیگر شعر فرموده‌اند که باید دارای مفاهیم اسلامی باشد و صرف قشنگ و جذاب بودن کفایت نمی‌کند.
درباره‌ی سبک‌هایی هم که مداحان برای سرودها و نوحه‌های خود در ایام ولادت و شهادت انتخاب میکنند نیز ایشان توصیه‌ها و نکاتی دارند. اولین نکته‌ای که ایشان راجع به سبک روی آن تأکید دارند، «توجه به موسیقی اصیل ایرانی» است؛ ایشان معتقدند بسیاری از گوشه‌های موسیقی ایرانی برگرفته از مرثیه‌ها و مداحی‌ها است. یعنی بسیاری از موسیقی‌هایی که الان مرسوم است و آهنگسازان ما در دستگاه‌های مختلف می‌سازند، برگرفته از مرثیه‌های مداحی‌های قدیمی در ایران است. بنابراین مداحان می‌توانند از این موسیقی اصیل سنتی ایران که اتفاقاً دارای تنوع زیادی هم هست برای ساخت سبک‌ها و آهنگ‌های خود استفاده کنند: «ما در قدیم از زبان موسیقی‌دان‌های معروف شنیده بودیم که می‌گفتند موسیقی اصیل ایرانی را نوحه‌خوان و شبیه‌خوان‌ها حفظ کرده‌اند؛ موافق‌خوان، مخالف‌خوان، علی‌اکبرخوان، قاسم‌خوان. هر کدام یک دستگاهی را به اینها می‌دادند که باید در آن دستگاه بخوانند. این موجب شد که موسیقی نانوشته‌ی ایرانی - که نه نُت داشت، نه نوشته داشت و نه چیز دیگری داشت - بتواند برسد به دست کسانی که اینها را با نُت و شیوه‌های جدید بتوانند ثبت و ضبط کنند.»
***توصیه های آیت الله سیستانی
آیت الله سیستانی از مراجع تقلید نیز درتوصیه هایی به هیاتها و سوگواران حسینی میگوید : نکته اول درباره نقش منبر حسینی در ایام محرم است. رسالت منبر علاوه بر ذکر مصیبت های اهل بیت(ع)، نشر دین و تحکیم دین در جان و روح مسلمانان و بیان معارف قرآنی و دفع شبهات با ادله محکم و قانع کننده و تربیت نفوس بر اساس تقوا و ارزش های برتر است و این همان جایگاه و ماموریتی است که خداوند عزوجل بر عهده پیامبرش(ص) گذاشت و ایشان اولین کسی است که در اسلام بر فراز منبر رفت و قرآن را برای ما تفسیر کرد .
هدف برتر و والای قیام اصلاحی سیدالشهدا (ع) نیز حفظ دین و تحکیم آن در برابر سیره و روش ضد اسلامی اموی بود که امام حسین(ع) در برابر این جریان خطرناک ضد اسلامی ایستاد و تمام رسالت و جانفشانی او برای حفظ دین از نابودی و انحراف بود و به نظر من اگر فداکاری عظیم امام حسین(ع) در آن شرایط سخت نبود، اثری از اسلام باقی نمی ماند و امروز نیز منبر حسینی امتداد قیام امام حسین و عاشورا است و وظیفه ای جز حفظ دین و دفاع از آن ندارد.
یکی از روشن ترین مصادیق حفظ و تحکیم دین در عصر حاضر ایستادگی در برابر شبهات ضد دینی و دفاع از معارف اصیل و ارزش های اخلاقی در برابر این شبهات است؛ اما پیش از آن باید چند امر در این زمینه رعایت شود:سخنرانی که بنا به دفع شبهه دارد، باید در این زمینه متخصص و با تجربه و دارای اطلاعات کافی باشد؛ زیرا در غیر این صورت چه بسا فساد وارد شدن او به این عرصه بیشتر از منفعت آن باشد و البته منبر دینی یکی از مهم ترین وسائل برای دفع شبهات اعتقادی است که پیامبر اسلام (ص) و امیرالمؤمنین (ع) از منبر علاوه بر بیان معارف وآموزش دین برای پاسخ دادن به شبهات نیز استفاده می کردند.
بدیهی است که هر مجلسی اقتضائی دارد و از این رو سخنران باید سطح فکری و فرهنگی مخاطب خود را در نظر بگیرد و آن دسته از معارف دینی را مطرح کند که مناسب با سطح شنوندگان و در راستای شبهات موجود در ذهن آنها باشد.
لازم است بیشترین استفاده از علوم اهل بیت(ع) که از منابع معتبر و قابل اعتماد به دست ما رسیده استفاده شود و از معصومان علیهم السلام نیز روایت شده که «اگر مردم زیبایی های کلام ما را بدانند از ما پیروی می کنند» و این بدان خاطر است که سخنان اهل بیت(ع) نیز همچون قرآن کریم شامل یک منظومه فکری متکامل و متنوع است و در آن حکمت و اخلاق و معلومات فطری و دفع شبهات وجود دارد که همه اینها موجب نورانی شدن و تقویت اعتقادات دینی مسلمانان هستند و این بدان خاطر است که اهل بیت(ع) بر اساس حدیث ثقلین، همتای قرآن کریم هستند.
سخنرانی مجالس حسینی باید در منبر خود به این نکته توجه داشته باشد و در کنار آن باید به ذکر مصائب اهل بیت (ع) و مصیبت های کربلا نیز اهتمام داشته باشد، زیرا بیان این مصیبت ها تاثیر زیادی در بقای دین و قیام عاشورا در جان ها دارد.
***توصیه های آیت الله نوری همدانی
آیت الله حسین نوری همدانی از مراجع تقلید نیز گفت: در این ماه باید مبلغان به تبلیغ دین و معارف الهی بپردازند و از این فرصت استفاده کنند.تبیین ماهیت انقلاب اسلامی نیز از دیگر رسالت های مبلغان دینی است که باید مد نظر باشد و بدانیم که این امر بسیار مهم و ضروری است.ایران اسلامی و نظام اسلامی ایران موجب شده عزت مسلمانان و آزادی خواهان جهان ایجاد و مستکبران جهانی خوار شوند.
آیت الله نوری همدانی با اشاره به وظیفه خطیر طلاب و روحانیون گفت: علما و روحانیت در قبال انقلاب اسلامی ایران که برگرفته از غدیر و عاشورا و زمینه ساز ظهور است، وظیفه سنگینی دارند و باید به معرفی آن بپردازند.تبلیغ دین وظیفه طلاب و روحانیون است و نباید در چنین ایامی به بهانه های مختلف از انجام وظیفه تبلیغی خود شانه خالی کنیم.طلاب بعد از فراگیری علوم دینی و حوزوی باید وظیفه تبلیغی خود را انجام دهند و این تبلیغ نباید به گونه ای باشد که طلبه تنها در قم تمرکز داشته باشد بلکه باید در دیگر شهرها رفته و به تبلیغ مسائل دینی بپردازد.مداحان و سخنرانان در مجالس عزاداری در بیان مطالب خود باید به گونه ای سخن بگویند که همراه با سند باشد.
وی با بیان اینکه قمه زنی موجب وهن در عزاداری امام حسین(ع) می شود و حرام است، گفت: باید مراقب باشیم که هر گونه که موجب وهن دین و مذهب می شود را در مجالس عزاداری کنار بگذاریم چرا که دشمن سو استفاده می کند.باید مراقب این توطئه ها باشیم و بدانیم که سازش با کسانی که پیوسته به فکر براندازی نظامی اسلامی هستند و هر روز یک توطئه علیه نظام و مردم طراحی می کنند، معنا ندارد.باید مراقب این توطئه ها بود و اجازه نداد که دشمن بر علیه کشور ما فعال شده تا به اهداف شوم خود برسد.
***توصیه آیت الله سبحانی
آیت الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید نیز گفت: باید در این ماه توجه داشته باشیم که تبلیغ دین را در دستور کار قرار داده و به آن بپردازیم.طلاب و روحانیون در تبلیغ مباحث دینی نقش بسزایی دارند و باید به آن توجه کنند و با توانایی ها و تخصصی که در کارهای خود دارند در گسترش مفاهیم دینی مردم بکوشند.
این مرجع تقلید افزود: خداوند بر موضوع تبلیغ دین تاکید دارد و باید پیام هایالهی برای مردم تبیین شود تا نورایت قرآن و معارف دینی در زندگی مردم جاری و ساری باشد. باید از همه ظرفیت ها در تبلیغ دین استفاده کرد اما باید بدانیم که اصل و اساس مجالس باید با بهره گیری از روایات معصومین(ع) باشد.مبلغ دینی باید گوش شنوا و چشمان باز داشته باشد تا بتواند دردها و مشکلات جامعه را درک کرده و نیازهای مردم را بر روی منابر بیان و دررفع آنها گام بردارد.
آیت الله سبحانی گفت: باید مراقب نقشه ها و توطئه های وهابیون علیه تشیع باشیم چرا که آنها در راستای حذف تشیع قدم بر می دارند. امروز که وهابیت مشاهده می کند علما و روحانیون شیعه در مقابل استکبار قیام کرده و قد علم کرده‌اند، زجر می کشند و به همین دلیل به دنبال حذف تشیع افتاده اند.
***توصیه های آیت الله مکارم شیرازی
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید هم گفت: طلاب باید دراین ماه در راستای نشر معارف اهل بیت(ع) بکوشند و تلاش کنند تا مردم را نسبت به این مسائل آشناتر کنند.عاشورا جایگاه بسیاری دارند و نمایشگاه باشکوهی از مذهب است و عاشورا فرصتی را در اختیار ما قرار می دهد که برای نشر و تبلیغ دین در جامعه بکوشیم.مجلس امام حسین(ع) مجموعه ای از تمام جناح های سیاسی و حتی برادران اهل سنت است که باید از این ظرفیت استفاده کرد.
این مرجع تقلید گفت: مجالس امام حسین(ع) عامل وحدت است و دشمنان می کوشند این عامل را از بین ببرند و در این مجالس نفوذ کرده تا به خرافات دامن بزنند.رسانه های خارجی برای تحریب عاشورا و محرم تلاش می کنند و برای تخریب نیز ابتدا از قمه زنی شروع می کنند و جلوه های زیبای محرم و عزاداری را نمی گویند.
آیت الله مکارم شیرازی با اشاره به موضوع قمه زنی گفت: زمانی شرایط ایجاب می‌کرده و بزرگانی این کار را انجام می‌دادند اما در شرایط فعلی کل دنیا متفق‌اند که نباید این کار انجام شود.ابراز عشق و علاقه به این صورت به مصلحت مراسم امام حسین(ع) نیست و دشمنان مفهموم آن را نفهمیده و بر علیه ما تبلیغ می کنند.دشمنان همواره به دنبال شبهه افکنی در فضاهای مجازی بر علیه اسلام هستند که با بررسی آنها به این نتیجه می رسیم هیچ کدام درست نیست و آن‌هایی که از اسلام ضربه خوردند به دنبال ضربه زدن به اسلام و قرآن هستند.
نظر شما